CC-BYStamenković, UrošMarković, IvanaMladenović, SrbaStajić, Milena2024-10-072024-10-0720240040-217610.5937/tehnika2401055Shttps://repozitorijum.tfbor.bg.ac.rs/handle/123456789/5860U ovom radu akcenat je stavljen na ispitivanje uticaja temperature kaljenja (austenitizacije) na mehaničke, toplotne i strukturne osobine 51CrV4 hrom-vanadijumskog čelika. Čelik 51CrV4 se u većini slučajeva kategoriše kao opružni čelik, međutim, poslednjih godina sve veću namenu nalazi u proizvodnji sitnijih i krupnijih alata pa se može kategorisati i kao alatni čelik. Radi dobijanja kvalitetnijih alata, ovaj čelik se podvrgava raznim vidovima termičke obrade, koji obično uključuju: normalizaciono žarenje, kaljenje i nakon toga srednje otpuštanje. U ovom radu uzorci su austenitizirani na različitim temperaturama (780-920 °C) nakon čega su kaljeni u ulju i nakon kaljenja grupa uzoraka je otpuštana na temperaturi od 350 °C u trajanju od 2 sata. Cilj je bio pratiti kakav uticaj temperatura kaljenja (progrevanja, austenitizacije) ima na tvrdoću, toplotnu provodnost i mikrostrukturu podvrgavanjem uzoraka karakterizaciji nakon sprovedenih režima termičke obrade. Rezultati su pokazali da sa porastom temperature austenitizacije vrednosti tvrdoće postepeno rastu dostižu maksimum, a nakon toga opadaju bez obzira da li se radi o kaljenju ili otpuštanju. Sa druge strane, vrednosti toplotne provodnosti pokazuju obrnuti trend. Nakon karakterizacije izveden je zaključak da izborom niske temperature asutenitizacije (770 °C) može doći do hlađenja iz dvofaznog područja (α+γ) koje prouzrokuje pad mehaničkih osobina, dok izbor visoke temperature (920 °C) dovodi do ukrupnjavanja austenitnog zrna i razugljeničenja površine opet snižavajući vrednosti tvrdoće.sr51CrV4austenitizacijatvrdoćatoplotna provodnostmikrostrukturaarticle